Saxman na Alasce – wioska totemów, w której przetrwał duch Tlingitów

Dom klanowy Tlingitów w Saxman na Alasce – kolorowe totemy i tradycyjne malowidła wśród lasów południowej Alaski
Dom klanowy Tlingitów w wiosce Saxman na Alasce/fot. Agnieszka Skucińska

Saxman na Alasce to niewielka wioska niedaleko Ketchikan, w której można zobaczyć totemy i żywą kulturę rdzennych Tlingitów.

Tajemnicza wioska, położona wśród lasów deszczowych i zaledwie kilka kilometrów od portowego Ketchikan, to Saxman na Alasce – jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na trasie rejsów po tym regionie. Choć niewielka, ma ogromne znaczenie kulturowe. To właśnie tutaj można poznać dziedzictwo rdzennych ludów Tlingit, które od wieków zamieszkują południowe wybrzeża Alaski i do dziś pielęgnują swoje tradycje.

Wioska, w której każdy totem opowiada historię

Największą atrakcją Saxman jest Totem Park, uznawany za jedno z najważniejszych miejsc tego typu w całej Alasce. Stoi tu ponad dwadzieścia ręcznie rzeźbionych totemów, zrekonstruowanych według wzorów sprzed wieków i ozdobionych symbolami dawnych rodów. Każdy z nich opowiada własną historię – o przodkach, duchach opiekuńczych i legendach przekazywanych ustnie przez pokolenia.

To nie muzeum, lecz żywe miejsce, w którym kultura Tlingitów wciąż jest pielęgnowana. Totemy nie są tu eksponatami, ale znakami pamięci – symbolem więzi między ludźmi, naturą i duchami przodków.

Warto wiedzieć

Nazwa Saxman pochodzi od nazwiska Samuela Saxmana – nauczyciela i misjonarza, który w 1886 roku zaginął podczas sztormu u wybrzeży Ketchikan. Gdy wkrótce potem Tlingitowie z grupy Saanya Kwaan przenieśli się tu z okolic Cape Fox, nową osadę nazwano właśnie jego imieniem – na pamiątkę człowieka, który jako jeden z pierwszych próbował nieść pomoc i edukację miejscowej społeczności.

Kolorowe totemy w Saxman na Alasce – symbole i duchy przodków rdzennych Tlingitów w wiosce totemów
Każdy totem w Saxman ma swoją historię. Przedstawiają zwierzęta, duchy i przodków, którzy strzegą wspólnoty Tlingitów/fot. Agnieszka Skucińska

Dom wspólnoty i tańce Tlingitów

Centralnym punktem wioski Saxman Totem Park jest Beaver Clan House – tradycyjny dom wspólnoty z misternymi malowidłami na frontowej ścianie. To właśnie tu odbywają się występy taneczne i muzyczne, podczas których członkowie społeczności Tlingit prezentują swoje pieśni, stroje i bębny.
Wnętrze jest oświetlone ciepłym światłem, a zapach cedrowego drewna i rytmiczne dźwięki bębnów tworzą atmosferę, którą trudno zapomnieć. To nie pokaz, ale zaproszenie do świata, w którym każdy gest ma znaczenie.

Wskazówka

Jeśli masz możliwość, wybierz wycieczkę z przewodnikiem z lokalnej społeczności – dzięki temu poznasz symbolikę totemów i znaczenie tańców, które opowiadają o przodkach, duchach i naturze.

Dom klanowy Tlingitów w Saxman na Alasce – kolorowe totemy i tradycyjne malowidła wśród lasów południowej Alaski
Dom wspólnoty i totemy w Saxman

Kim są Tlingitowie zamieszkujący Saxman na Alasce?

Współcześni mieszkańcy Saxman to potomkowie Tlingitów z grupy Saanya Kwaan, co w ich języku oznacza „Ludzi Południowego Wiatru”. To właśnie oni, pod koniec XIX wieku, przenieśli się z dawnych wiosek Cape Fox i Tongass, tworząc nową osadę, w której mogli żyć razem i kontynuować swoje tradycje. Dziś Saanya Kwaan wciąż stanowią serce Saxman – dbają o totemy, kultywują język i rytuały przodków oraz przekazują młodszym pokoleniom sztukę rzeźbienia w cedrze.

Tablica informacyjna w Saxman na Alasce – historia wioski Tlingitów i początki jednej z największych kolekcji totemów na świecie
Drewniana tablica w Saxman przypomina, że wioska została założona w 1894 roku i nazwana na cześć nauczyciela Samuela Saxmana/fot. Agnieszka Skucińska

To właśnie w Saxman Carving Center można zobaczyć, jak ta tradycja trwa. Miejscowi rzemieślnicy, często uczniowie dawnych mistrzów, tworzą tu nowe totemy i odnawiają te, które z biegiem lat uległy zniszczeniu. Każda rzeźba powstaje w skupieniu i z poszanowaniem duchów przodków – bo dla Tlingitów drewno to nie tylko materiał, ale także nośnik pamięci i symbol ciągłości życia.

Spacer wśród rzeźb i warsztat rzeźbiarzy

Na terenie parku można zajrzeć do warsztatu rzeźbiarzy, w którym powstają nowe totemy i maski. Artyści chętnie rozmawiają z odwiedzającymi, pokazując, jak powstają rzeźby z drewna cedrowego i tłumacząc, jak dawniej każdy klan miał własny symbol.
To jedno z tych miejsc, w których tradycja nie zamarła – jest żywa i wciąż się rozwija.

📌
Ciekawostka

W Saxman Totem Park stoi słynny Proud Raven Totem Pole, który ma ciekawą historię: został pierwotnie wyrzeźbiony około lat 1880 i zrekonstruowany w latach 1940-tych w ramach programu „New Deal”. Górna część totemu przedstawia podobiznę Abrahama Lincolna, co wg lokalnych opowieści było symbolicznym odniesieniem do pierwszego „białego mężczyzny” zauważonego przez Tlingitów.

Totem z wizerunkiem Abrahama Lincolna w Saxman na Alasce – symbol spotkania kultur i historii Tlingitów
Totem z wizerunkiem Abrahama Lincolna w Saxman na Alasce/fot. Agnizka Skucińska

Jak dotrzeć do Saxman?

Do Saxman na Alasce najłatwiej dotrzeć podczas rejsu wycieczkowcem – większość statków cumujących w Ketchikan oferuje krótkie wycieczki do Saxman Village. Wioska znajduje się zaledwie 10 minut jazdy autobusem lub busem z portu, więc to idealna propozycja nawet przy krótkim postoju.

Można też odwiedzić ją samodzielnie, korzystając z lokalnego transportu lub taksówki.
Cała wizyta trwa zwykle około 1,5–2 godzin, co pozwala spokojnie zobaczyć Saxman Totem Park, zajrzeć do domu wspólnotowego i przyjrzeć się pracy rzeźbiarzy w Carving Center.

Panorama portu Ketchikan na Alasce – widok z morza w drodze do Saxman
Z pokładu statku widać malownicze Ketchikan – port, w którym zaczyna się droga do wioski Saxman/fot. Agnieszka Skucińska

Czy warto odwiedzić Saxman?

Saxman nie jest miejscem, które zachwyca widokami. To raczej przestrzeń, która uczy – i zostawia w pamięci coś więcej niż piękne zdjęcia.
Tutaj Alaska ma ludzką twarz. Drewniane totemy patrzą z góry, bębny rytmicznie biją, a w powietrzu unosi się echo dawnych pieśni. To podróż do czasów, w których każda góra, rzeka i zwierzę miały swojego ducha – i człowiek żył w zgodzie z tym, co wokół.

Warto, bo w Saxman można zobaczyć coś, czego nie pokażą żadne fiordy ani lodowce – prawdziwe korzenie Alaski. To spotkanie z ludźmi, którzy od pokoleń opowiadają tę samą historię, tylko innym językiem. I choć wioska jest niewielka, zostawia po sobie wielkie wrażenie – takie, które zostaje w pamięci na długo po zejściu ze statku.

Detal tradycyjnego totemu w Saxman na Alasce – renowacja rzeźb Tlingitów
Z bliska widać każdy ślad dłuta i upływu czasu. Drewniane rzeźby w Saxman są regularnie odnawiane, by zachować kolory i detale

Praktyczne informacje o Saxman

  • Lokalizacja: około 4 kilometry na południe od centrum Ketchikan.
  • Czas zwiedzania: 1,5–2 godziny (łącznie z dojazdem).
  • Dojazd: z portu w Ketchikan kursują busy i shuttle w ramach zorganizowanych wycieczek. Można też skorzystać z krótkiego transferu taksówką lub lokalnym autobusem (ok. 10–15 minut).
  • Bilety: wejście do wioski i pokaz taneczny w Beaver Clan House są często elementem zorganizowanych wycieczek z przewodnikiem. Ceny wahają się między 40–70 USD w zależności od operatora i programu (niektóre rejsy oferują wizytę w Saxman w pakiecie).
  • Najlepszy czas na wizytę: rano, zanim przypłyną kolejne statki – wtedy można spokojnie obejrzeć totemy i porozmawiać z rzeźbiarzami.

FAQ – najczęstsze pytania o Saxman Native Village

Czy Saxman i Totem Bight State Park to to samo?

Nie. Oba miejsca pokazują kulturę rdzennych mieszkańców Alaski, ale różnią się charakterem. Totem Bight to park z rekonstrukcjami totemów, a Saxman to żywa wioska, gdzie Tlingitowie wciąż praktykują swoje tradycje i tańce.

Czy Saxman można zwiedzić samodzielnie?

Tak, można wejść na teren wioski i zobaczyć totemy, ale najwięcej zyskuje się podczas zorganizowanej wizyty z przewodnikiem. Opowiada on o znaczeniu symboli i ceremonii, których samodzielnie trudno zrozumieć.

Czy w Saxman można robić zdjęcia podczas tańców?

Zazwyczaj tak, o ile przestrzega się zasad szacunku. Nie fotografuj z bliska uczestników bez ich zgody, zwłaszcza w Beaver Clan House – to miejsce duchowe, a nie pokaz turystyczny.

Czy warto odwiedzić Saxman przy krótkim postoju statku?

Zdecydowanie tak. Dwie godziny wystarczą, by zobaczyć totemy, uczestniczyć w pokazie tańców i usłyszeć opowieści o kulturze Tlingit. To wyjątkowe spotkanie z prawdziwą Alaską.

Jak dojechać do Saxman z portu w Ketchikan?

Saxman leży około 4 km od centrum Ketchikan. Można tam dojechać taksówką, autobusem miejskim lub w ramach zorganizowanej wycieczki. Większość rejsów oferuje transport w cenie wycieczki.

Kiedy najlepiej odwiedzić Saxman?

Sezon trwa od maja do września, kiedy odbywają się pokazy tańców i warsztaty rzeźbiarskie. Wczesnym rankiem i późnym popołudniem jest mniej grup, więc można zobaczyć wioskę w spokojniejszej atmosferze.

Czy w Saxman mieszkają rdzenni Tlingitowie?

Tak. Saxman to prawdziwa, zamieszkana wioska, w której wciąż pielęgnuje się kulturę Tlingit. W Beaver Clan House odbywają się ceremonie, a lokalni artyści tworzą nowe totemy w tradycyjny sposób.Dlaczego warto

Agnieszka Skucińska

Nazywam się Agnieszka Skucińska i jestem sercem oraz głosem „Sagi w podróży”. Od kilkunastu lat spełniam swoje podróżnicze marzenia – od rejsów po Karaibach i fiordach Norwegii, przez podróże po Oceanie Indyjskim i Alasce, aż po wielkie road tripy w Górach Skalistych i parkach narodowych USA. Każde odwiedzone miejsce staram się opisać tak, aby czytelnicy mogli poczuć jego atmosferę oraz znaleźć inspirację i praktyczne wskazówki przydatne w planowaniu własnych podróży.

Zobacz wpisy